Hoe leer je je peuter om te delen? 8 tips voor jonge ouders

“Dat is van míj!”
“Geef terug!”
“Hij had het eerst!”

Als je een peuter in huis hebt, is de kans groot dat je deze uitspraken weleens hoort. Delen is voor jonge kinderen namelijk allesbehalve vanzelfsprekend. En hoewel het voor ons als volwassenen zo normaal lijkt, is het voor peuters een vaardigheid die ze nog moeten leren. Gelukkig kun jij daar als ouder heel goed bij helpen.

Waarom delen moeilijk is voor een peuter

Tussen de 2 en 4 jaar maken kinderen een enorme ontwikkeling door. Ze ontdekken wie ze zijn, wat ze willen en dat andere mensen soms iets anders willen dan zijzelf. Best ingewikkeld. Delen vraagt om empathie, zelfbeheersing en het vermogen om vooruit te denken – dingen die bij een peuter nog volop in ontwikkeling zijn.

Veel peuters ervaren hun speelgoed als een verlengstuk van zichzelf. Als een ander kind dat afpakt of ermee speelt, voelt dat soms als een persoonlijke aanval. Dat verklaart ook waarom sommige peuters boos of verdrietig worden als ze ‘moeten’ delen. Het is niet dat ze egoïstisch zijn, maar dat ze nog niet weten hoe ze ermee om moeten gaan.

Moet ik mijn kind dwingen om te delen?

Dat is niet nodig. En eerlijk gezegd ook niet wenselijk. Delen heeft het meeste effect als het vrijwillig gebeurt. Als jij je kind dwingt om een stuk speelgoed af te staan, leert het vooral dat jij de baas bent. Niet dat delen fijn of waardevol is.

Beter is om je kind stap voor stap te helpen begrijpen waarom samen spelen leuker is. En waarom het fijn is als een ander ook even mag.

Wat kun je doen om delen te stimuleren?

Hieronder vind je 8 praktische en positieve manieren om jouw peuter te helpen met delen. Geen regels of dwang, maar liefdevolle begeleiding en slimme routines.

1. Geef zelf het goede voorbeeld

Kinderen spiegelen zich aan volwassenen. Laat daarom zelf zien hoe jij deelt met anderen. Bijvoorbeeld:

• “Wil je een stukje van mijn appel?”
• “Papa mag mijn pen wel even lenen.”
• “We hebben maar één afstandsbediening, dus we gebruiken hem om de beurt.”

2. Benoem het als het goed gaat

Peuters willen graag erkenning. Als je ziet dat je kind deelt of iets aardigs doet, benoem dat meteen.

• “Wat lief dat je jouw autootje even gaf aan Emma.”
• “Ik zag dat jij even wachtte tot hij klaar was, wat knap!”

3. Oefen met beurtjes nemen

Delen betekent niet altijd tegelijk spelen. Voor peuters is het vaak makkelijker om te leren wachten op een beurt. Zet bijvoorbeeld een keukenwekker of gebruik een zandloper. Zeg: “Als het belletje gaat, mag jij weer.” Zo geef je structuur en overzicht.

4. Laat je kind eigen speelgoed beschermen

Sommige speeltjes zijn zó favoriet dat je kind ze liever niet deelt. Dat is oké. Geef je kind de mogelijkheid om bepaalde spullen even weg te leggen voordat er een vriendje komt spelen. Zo voelt je kind zich veilig en in controle.

5. Speel situaties na met poppen of knuffels

Gebruik rollenspel om samen spelen en delen te oefenen. Bijvoorbeeld: “De beer wil ook op het stoeltje zitten. Mag dat?” of “De aap pakt zomaar de bal. Wat zou jij doen?” Je kind leert zo op een speelse en veilige manier over emoties en gedrag.

6. Lees boekjes over delen en vriendschap

Verhalen helpen kinderen situaties beter te begrijpen. Er zijn veel leuke prentenboeken over delen, zoals:

• “Kikker en Eendje delen”
• “Samen spelen”
• “Ik wil niet delen!”

Lees samen en praat na: wat gebeurde er, hoe voelde dat, wat zou jij doen?

7. Wees geduldig (ook als het misgaat)

Soms wil je kind echt niet delen. Of gaat het spelen uit op ruzie. Dat is normaal. Probeer rustig te blijven en het moment te gebruiken als leermoment. Benoem gevoelens: “Je bent boos omdat je je auto niet terugkreeg, klopt dat?” en geef daarna een alternatief: “Zullen we samen een oplossing bedenken?”

8. Laat je kind kleine keuzes maken

Kinderen houden van controle. Geef je peuter bij het delen een beetje regie:

• “Wil je dat hij nu even met jouw pop speelt, of straks?”
• “Wil jij hem zelf geven, of zal ik dat doen?”

Zo voelt je kind zich gehoord en blijft het proces veilig.

Delen is iets dat groeit met de tijd

Je peuter hoeft niet perfect te delen. Sterker nog, dat kunnen zelfs volwassenen soms nog niet. Delen is een vaardigheid die zich langzaam ontwikkelt, vaak met horten en stoten. Geef je kind tijd, vertrouwen en liefdevolle sturing. Dan zul je merken dat het steeds een stukje beter gaat.

En onthoud: je kind leert het meeste door jóu te zien en te voelen. Als jij rustig, duidelijk en positief blijft, neem je je kind daarin vanzelf mee.